SEJARAH TINGKATAN 2

BAB 1
KEDUDUKAN STRATEGIK MENDORONG PENGUASAAN BRITISH

PENGENALAN

Ø  Negara kita mempunyai kedudukan strategik kerana terletak di tengah-tengah laluan perdagangan antara Timur-Barat dan menyebabkan kita mempunyai pelabuhan bertaraf dunia.

Ø  Pergolakan politik dan perebutan takhta yang berlaku di Kedah dan Johor telah memberi peluang kepada British untuk mengambil Pulau Pinang (1786) dan Singapura (1819)

Ø  Pada tahun 1824, British telah memperoleh Melaka hasil daripada Perjanjian Inggeris-Belanda tahun 1824.

Ø  Ketiga-tiga wilayah ini telah disatukan di bawah satu pentadbiran yang dikenal sebagai Negeri-Negeri Selat (NNS) pada tahun 1826.

PERTAPAKAN SYARIKAT HINDIA TIMUR INGGERIS (SHTI) DI PULAU PINANG

Pulau Pinang Menjadi Pangkalan (SHTI)

Ø  Pulau Pinang adalah sebahagian daripada wilayah negeri Kedah pada asalnya.

Ø Kedah terkenal sebagai pusat perdagangan antarabangsa dan kegemilangan Kedah sebagai sebuah kuasa maritim telah menarik minat SHTI.

Ø  SHTI tidak dapat menguasai Kedah pada ketika ini kerana Siam mengakui Kedah sebagai naungannya.

Ø  Pada masa ini juga SHTI perlu mencari sebuah pelabuhan persinggahan, pusat pengumpulan barang dagangan dan pangkalan tentera bagi urusan perdagangannya.

Ø  Kedudukan Pulau Pinang strategik  kerana terletak di tengah-tengah laluan perdagangan antara Timur-Barat.

Ø  SHTI memerlukan teh dari negara China untuk dijual di Eropah kerana pasarannya yang baik di Eropah.

Ø  Sebagai tukaran, negara China inginkan bijih timah, emas, perak dan lada hitam yang diperoleh di Kepulauan Melayu.

Ø  Pelabuhan Pualu Pinang amat sesuai dijadikan sebagai pusat pengumpulan barang-barang tersebut dan pelabuhan persinggahan kerana terletak di pertengahan jalan perdagangan antara China dan India.

Ø  Pelabuhan ini dapat membekalkan bekalan air, makanan dan menyediakan kemudahan membaiki kapal sebelum belayar ke Canton, China.

Ø  Pelabuhan ini juga menjadi tempat berlindung sementara menunggu peralihan angin monsun.

Ø  Di India, wujudnya persaingan di antara British dan Perancis kerana kedua-duanya kuasa bersaing untuk menguasai perdagangan di India.

Ø  Pulau Pinang sesuai dijadikan sebagai pangkalan tentera British di Kepulauan Melayu untuk mempertahankan petempatannya di India daripada serangan Perancis.

Kedudukan Kedah Tercabar

Ø  Kuala Kedah telah berkembang sebagai pelabuhan entrepot di Kepulauan Melayu pada kurun ke-16.

Ø  Kerajaan Kedah mengamalkan dasar buka pintu dan mendorong Kuala Kedah berkembang maju sebagai pusat perdagangan antarabangsa.

Ø  Usaha mengekalkan kedaulatan dan kemakmuran Kedah bukan mudah kerana pemimpinnya menghadapi penentangan dan cabaran dari dalam dan luar negeri.

Ancaman Bugis

Ø  Pada akhir kurun ke-18, wujudnya pertikaian dan perebutan takhta di kalangan pembesar lalu mengancam kedaulatan Kedah.

Ø  Pada tahun 1770, Sultan Muhammad Jiwa telah melantik Tunku Abdullah menjadi Raja Muda Kedah.

Ø  Kerabat diraja Kedah tidak setuju kerana Tunku Abdullah bukan anak gahara.

Ø  Kerabat diraja Kedah telah minta bantuan daripada orang Bugis di Selangor untuk menentang Sultan Muhammad Jiwa.

Ø  Tentera Bugis yang dipimpin Raja Haji menyerang dan menawan Kuala Kedah serta Alor Setar.

Ø  Sultan Muhammad Jiwa berundur ke Kangar bagi meneruskan perjuangan baginda.

Ø  Sultan Muhammad Jiwa berusaha mendapatkan bantuan ketenteraan Firma Jourdain Sullivan and de Souza untuk menentang Bugis dan mengembalikan kedaulatan Kedah.

Ø  Firma itu telah menghantar Francis Light untuk berunding dengan Sultan Muhammad Jiwa pada tahun 1771.

Ø  Satu perjanjian telah ditandatangani. Perjanjian ini membenarkan firma berniaga di Kuala Kedah dan firma dikehendaki memberi bantuan ketenteraan kepada Kedah.

Ø  Sultan Kedah membatalkan perjanjian apabila firma enggan memberikan bantuan ketenteran untuk menyerang Bugis di Selangor.

Ancaman Siam

Ø  Kedah telah berhenti menghantar bunga emas kepada Siam semasa Siam berperang dengan Burma antara tahun 1753-1781.

Ø  Selepas perang tamat, Siam bangkit semula menjadi sebuah kuasa yang kuat sekali lagi menuntut Kedah menghantar bunga emas, wang serta tenaga manusia.

Gambar bunga emas

Ø  Sultan Kedah berasa terancam dengan tuntutan Siam.

Ø  Baginda ingin memelihara kedaulatan negeri Kedah dan kesejahteraan rakyat.

Ø  Sultan Abdullah yang memerintah dari tahun 1778-1797, terpaksa mendapatkan bantuan tentera daripada SHTI.

Ø  Baginda menawarkan Pulau Pinang sekiranya SHTI sanggup melindungi Kedah daripada ancaman Siam.

Ø  Francis Light menyedari kepentingan Pulau Pinang sebagai pelabuhan dan pangkalan tentera.

Ø  Sunggguhpun SHTI ingin menjaga kepentingan perdagangannya dengan Siam tetapi tawaran Sultan Abdullah sukar ditolak.

Syarikat Hindia Timur Inggeris (SHTI)

Ø  SHTI ditubuhkan di England pada tahun 1600.

Ø  Kerajaan British telah memberi kuasa kepada SHTI menjalankan perdagangan antarabangsa dan meluaskan tanah jajahan.

Ø  SHTI mempunyai sebuah empayar di India (abad ke-17).

Ø  SHTI telah memonopoli perdagangan teh di China (abad ke-18). 

TIPU HELAH FRANCIS LIGHT BAGI MENDAPATKAN PULAU PINANG

Ø  SHTI berasa bimbang kepentingan perdagangan mereka di Semenanjung Tanah Melayu akan terjejas akibat dasar monopoli Belanda.

Ø  Tawaran Sultan Kedah, iaitu Sultan Abdullah yang membenarkan mereka menduduki Pulau Pinang datang pada masa yang tepat.

Ø  Francis Light telah menggunakan muslihat untuk mendapatkan Pulau Pinang dan secara peribadi telah menandatangani Perjanjian Inggeris-Kedah dengan Sultan Abdullah pada tahun 1786.

Ø  Sultan Abdullah membenarkan Francis Light menduduki Pulau Pinang dengan syarat beliau mestilah memberikan bantuan ketenteraan kepada Kedah apabila diperlukan.

Gambar Sultan Abdullah meminta bantuan Inggeris

Syarat-syarat Perjanjian  Inggeris-Kedah 1786

·         SHTI membantu Kedah sekiranya Kedah diserang oleh musuh ·         SHTI tidak boleh melindungi musuh Kedah ·         SHTI akan membayar sebanyak 30,000 dolar Sepanyol setahun kepada Sultan Kedah sebagai pampasan

 

Gambar mata wang dolar Sepanyol 

Lukisan upacara menaikkan bendera Union Jack

Gambar bendera Union Jack

Ø  Upacara menaikkan bendera Union Jack telah diadakan pada 11 Ogos 1786

Ø  Francis Light menamakan Pulau Pinang sebagai Prince of Wales Island dan petempatan mereka dinamakan Georgetown sempena nama Raja England iaitu King George III

Ø  Pendudukan Pulau Pinang menandakan bermulanya penjajahan British di Tanah Melayu.

SHTI Mungkir Janji

Ø  Siam menakluki Patani telah mengancam Kedah pada tahun 1786.

Ø  Sultan Abdullah menuntut SHTI memberikan bantuan ketenteraan seperti yang dijanjikan dalam Perjanjian 1786.

Ø  SHTI enggan memberi bantuan kerana tidak terlibat dalam perjanjian 1786 antara Sultan Abdullah dengan Francis Light.

Ø  SHTI juga mahu menjaga kepentingan perdagangan dengan Siam.

Ø  Sultan Abdullah mendesak Francis Light supaya meninggalkan Pulau Pinang kerana tidak menepati janji.

Ø  Francis Light enggan melepaskan Pulau Pinang dan menawarkan bayaran ganti rugi tetapi ditolak oleh Sultan Abdullah.

Ø  Sultan Abdullah marah dan berasa tertipu dengan tindakan Francis Light dan menyediakan angkatan laut di Seberang Perai untuk menyerang dan mengambil semula Pulau Pinang (1791).

Ø  Baginda mendapatkan bantuan daripada Riau, Selangor dan Siak manakala Francis Light meminta bantuan tentera British untuk menyerang kubu Sultan Kedah di Seberang Perai.

Ø  Sultan Abdullah dikalahkan dan terpaksa menandatangani Perjanjian Persahabatan dan Keamanan Inggeris Kedah pada 1 Mei 1791.

Ø  Melalui perjanjian ini SHTI menduduki Pulau Pinang secara rasmi dan SHTI juga akan membayar 6 000 dolar Sepanyol setiap tahun kepada Sultan Abdullah.

Ø  George Leith telah dilantik sebagai Gabenor Pulau Pinang yang pertama

TAMAT

KITA SAMBUNG LAGI DI WAKTU AKAN DATANG

SEKIAN

—

Selamat Datang ke Laman Sejarah